Ủ rác sinh hoạt tại nhà đang là phương pháp xử lý rác hữu cơ được nhiều cá nhân cũng như gia đình quan tâm. Thùng ủ rác Bokashi với những ưu điểm về sự vệ sinh – tiện lợi – hiệu quả vượt trội là một trong những giải pháp đáng cân nhắc, đặc biệt là với những căn hộ, chung cư tại các thành phố lớn – những nơi có phần hạn chế về diện tích.
Qua bài viết này, cùng Omega Juicers Việt Nam tìm hiểu kĩ hơn về chiếc thùng ủ rác Eco Bokashi này nhé!
Phương pháp ủ rác sinh hoạt tại nhà và những lợi ích
Khác biệt với việc chôn thẳng rác vào đất, phương pháp ủ rác sinh hoạt đem lại những điểm vượt trội như sau:
- Hạn chế việc sinh sôi của các mầm nấm gây bệnh
- Mang đến chất lượng phân bón tốt hơn
- Giúp cải tạo đất hiệu quả hơn
- Chủ động hơn và tiết kiệm chi phí phân bón
Ngoài ra, khi sử dụng thùng ủ rác để trực tiếp xử lý rác thải sinh hoạt ngay tại nhà còn có những ưu điểm đáng chú ý như:
- Giảm thiểu tối đa lượng rác thải sinh hoạt đưa ra ngoài môi trường
- Đóng góp giúp bảo vệ môi trường, hạn chế biến đổi khí hậu
- Tận dụng tối đa thực phẩm, sản phẩm thừa
- Cải thiện chất lượng đất
- Tiết kiệm chi phí phân bón
Để tìm hiểu chi tiết hơn về những lợi ích cũng như về phương pháp ủ rác hữu cơ tại nhà, bạn có thể đọc thêm tại: 5 lợi ích từ việc ủ rác thải sinh hoạt.
5 điểm vượt trội từ thùng ủ rác Eco Bokashi
Thùng ủ rác Eco Bokashi là một trong những giải pháp tiết kiệm, hữu ích và dễ dàng thực hiện, đặc biệt với những hộ gia đình sinh sống tại các thành phố, vùng đô thị.
Để có được những thông tin cơ bản cũng như cách sử dụng chi tiết thùng ủ rác Eco Bokashi, đọc thêm tại: Giới thiệu thùng ủ rác Eco Bokashi.
Bản thân việc ủ rác tại nhà đã đem lại nhiều ưu điểm. Tuy nhiên, thùng ủ rác Eco Bokashi với men vi sinh khác biệt cùng những chú tâm trong thiết kế sẽ còn đem lại cho bạn những tiện lợi bất ngờ khi sử dụng. Cùng điểm qua một số điểm vượt trội đó nhé!
Ủ rác tại nhà không gây mùi với men vi sinh Bokashi
Gây mùi là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu khi bắt đầu cân nhắc về việc ủ rác tại nhà. Tuy nhiên, với thùng ủ rác Eco Bokashi, vấn đề này gần như không xảy ra.
Bokashi sử dụng vi khuẩn có lợi để làm lên men rác hữu cơ trong một thùng kín hơi. Nó sẽ làm phân hủy phế thải mà không gây thối rữa hoặc mốc. Sau khi được ủ, các thành phẩm từ thùng ủ rác Eco Bokashi hầu như chỉ có mùi chua rất nhẹ.
Thiết kế nắp thông minh, đảm bảo kín – chặt hoàn toàn
Ngoài phương pháp sử dụng vi khuẩn có lợi để lên men, thiết kế nắp thùng cũng là một trong những điểm đảm bảo giúp quá trình ủ rác không phát tán ra mùi cũng như đạt được hiệu quả tối đa.
Thùng ủ rác Eco Bokashi sử dụng nắp ấn bằng nhựa dẹo, không phải nắp xoay, vừa khít với thùng ủ, giúp đảm bảo thùng luôn được đậy chặt sau mỗi lần thêm rác, tránh sự xâm nhập của vi khuẩn hay không khí tràn vào – tạo điều kiện cho giòi sinh sôi.
Kích thước phù hợp, vẻ ngoài tối giản
Thùng ủ rác Eco Bokashi được thiết kế để có thể đặt trực tiếp trong không gian bếp với màu sắc tối giản, hiện đại.
Ngoài ra, kích thước của thùng ủ rác cũng được cân nhắc hoàn hảo để vừa có thể chứa được lượng rác hữu cơ mà một gia đình thải ra trong khoảng 3 – 4 tuần; vừa đảm bảo tính tiện lợi khi sử dụng. Nếu thùng ủ rác quá to, việc di chuyển cũng như thu phân hoai từ rác sẽ là một gánh nặng.
Tấm đè/chèn rác thông minh
Một trong những thiết kế tuy đơn giản nhưng đặc biệt và có tính ứng dụng cao của thùng ủ rác Eco Bokashi là tấm chèn rác. Tấm chèn rác được thiết kế vừa khít với vỏ thùng, giúp chèn chặt rác xuống dưới.
Điều này sẽ giúp bạn tận dụng được tối đa diện tích của thùng khi ủ vì hầu hết các loại rác hữu cơ đều khá xốp – có độ phồng nhất định khi không được đè nén xuống.
Ngoài ra, tấm chèn rác còn giúp thúc đẩy quá trình lên men tự nhiên và giúp bạn thu được một lượng nước rác nhiều hơn so với thông thường.
Vòi vặn tiện lợi
Thiết kế vòi vặn lấy nước rác cũng là một trong những điểm tiện lợi đáng chú ý: Bạn có thể thu nước rác theo ngày mà không cần mở nắp thùng, giúp thùng đảm bảo tính kín khí cần thiết.
Vòi lấy nước rác cũng hạn chế việc nước rác bị rò rỉ ra ngoài trong suốt quá trình ủ. Ngoài ra, việc lấy nước rác từ vòi cũng đảm bảo vệ sinh và ít tốn công sức hơn.
Những thắc mắc thường gặp phải khi sử dụng thùng ủ rác Eco Bokashi
Có thể ủ thịt, cá bằng thùng ủ rác Eco Bokashi hay không?
Khác với khi ủ bằng các phương pháp khác, bạn vẫn có thể ủ thịt, cá bằng thùng ủ Eco Bokashi. Khi lên men thành công, sản phẩm cũng sẽ có mùi chua như các rác hữu cơ khác. Tuy nhiên, mùi chua của thịt cá lên men sẽ có phần nặng mùi hơn rác thực vật.
Ngoài ra, quá trình lên men thịt cá cũng sẽ lâu hơn, giữa quãng đường lên men có thể xảy ra tình trạng khó ngửi (không phải mùi thối). Để rút ngắn quá trình, cần đảm bảo:
- Cho thịt cá không quá 10% tổng lượng rác đang ủ trong thùng.
- Sử dụng nhiều men vi sinh hơn khi ủ thịt cá, phủ kín men lên trên.
Thức ăn đã bị mốc, ôi thiu có thể đưa vào ủ được không?
Nguyên tắc của ủ rác là sự cạnh tranh về vi sinh. Ở đây, chúng ta dùng men vi sinh có mật độ cao để át chế những vi sinh tự nhiên có mật độ thấp. Với thức ăn đã bị mốc, vi sinh lẫn tạp với nấm và thường có mật độ khá cao.
Để trả lời có thể ủ hay không thì vẫn có thể. Tuy nhiên, cần cho thêm men vi sinh nhiều hơn vào loại rác này để át chế những vi khuẩn, nấm mốc của thức ăn.
Dịch nước rác có thể tưới hàng ngày được không? Nếu không dùng hết, có thể bảo quản trong bao lâu?
Dịch nước rác hoàn toàn có thể tưới hàng ngày. Tuy nhiên, cần pha loãng với tỉ lệ 1:100 để tránh dư lượng dinh dưỡng trong đất, tạo điều kiện phát triển cho các loại nấm độc hại.
Với dung dịch dùng không hết, có thể cho vào chai, đậy kín nắp, để trong bóng mát, tránh ánh sáng cường độ mạnh. Dung dịch nước rác có thể bảo quản như vậy trong vòng 1 tháng. Ngoài ra, mỗi 3 – 5 ngày nên mở nhẹ nắp chai 1 lần để tránh chai bị sinh khí, sình hơi.
Quá trình cho rác hàng ngày, sẽ có rác cũ và rác mới, khi chôn có cần phải lấy rác cũ chôn trước không?
Câu trả lời là không cần. Với quá trình lên men chua, trong thùng đã có lượng vi sinh khổng lồ. Khi bạn chôn vào đất, rác cũ và rác mới sẽ phân hủy gần giống nhau về tốc độ, thường chỉ sau 2 – 3 tuần là hoai thành phân.
Khi chôn rác vào đất có phát tán ra mùi khó chịu không?
Khi rác phân hủy chắc chắn sẽ sinh ra mùi. Tuy nhiên, khi chôn nó vào đất hầu như sẽ không ngửi thấy mùi gì cả.
Nhà trồng ít cây, thậm chí không trồng, nhưng muốn giảm thiểu rác thải thì làm thế nào?
Với dịch nước rác, có thể đổ vào cống hoặc bồn cầu để làm sạch, thông tắc. Dịch nước rác này chứa rất nhiều enzyme và vi sinh hữu ích, chúng sẽ giúp phân giải các chất hữu cơ trong cống hay phân trong bể phốt nhanh hơn.
Về phân xanh (bã rác), đây là món quà tuyệt vời cho những người trồng cây, bạn có thể đem cho những người quen biết sở hữu sân vườn hay có sở thích chăm sóc rau và cây xanh. Để sử dụng tại nhà, có thể dùng 1 thùng xốp to, nên có nắp đậy, chứa khoảng 20 kg đất.
Mỗi lần có rác lên men chua, có thể chôn vào và phủ đất lên. Sau 2 – 3 tuần rác sẽ giảm tới 80 – 90% thể tích, một thùng xốp như vậy có thể chôn kể tiếp nhau 7 – 8 phân thùng ủ mà không sợ đầy. Đây là cách giảm rác thải ra môi trường hiệu quả mà không gây ô nhiễm.
Có cho rác hàng ngày vào thùng được không? Vì đây là thùng ủ yếm khí nên khi mở nắp có ảnh hưởng đến quá trình ủ không?
Trong điều kiện lý tưởng, việc không mở nắp sẽ giúp quá trình lên men nhanh hơn. Tuy nhiên, tiện ích sinh hoạt vẫn là một trong những yếu tố được cân nhắc hàng đầu song song với việc tạo phân ủ. Với tốc độ thải rác hữu cơ bình thường của một gia đình, một ngày vẫn cần mở nắp thùng khoảng 2 – 3 lần để cho thêm rác vào.
Vấn đề này đã được tính toán trong việc sản xuất men vi sinh: Men vi sinh ủ Bokashi có những chủng hoạt động được trong điều kiện hiếu khí. Chính vì vậy, chỉ cần 1 thời gian ngắn là oxi sẽ được các vi sinh này hấp thụ hết và chuyển sang trạng thái yếm khí và vẫn đáp ứng tốt tốc độ lên men.
Dịch rác chảy ra khi tưới cây có phải cách ly không? bao lâu sau khi tưới mới có thể thu hoạch được rau?
Bản chất dịch rác bao gồm dưỡng chất được phân hủy ra từ rác hữu cơ và enzyme của vi sinh kèm rất nhiều các thành phần vi sinh trong đó. Khi pha loãng tưới vào cây, dịch này ngoài cung cấp dinh dưỡng (tan chậm) cho cây, còn giúp phân giải các chất hữu cơ trong đất, cung cấp thêm vi sinh cho đất. Bởi vậy, khi sử dụng hoàn toàn không cần cách ly, thu hoạch rau và rửa sạch là có thể ăn ngay được.
Tuy nhiên, dịch rác sẽ gây khó khăn trong việc rửa sạch nên cần tránh tưới trực tiếp lên rau, đặc biệt là những phần rau gần ngày thu hoạch.
Ủ rác nhưng ra ít nước rác?
Nước rác hay nước dịch enzyme Bokashi là sản phẩm của quá trình ủ tách nước, nước này chủ yếu sinh ra từ rác, nước nhiều hay ít phụ thuộc vào loại rác cho vào ủ và mức độ lên men của rác.
Nếu muốn có nhiều nước rác để tưới hơn, thể lưu ý thực hiện những điều sau:
- Thái nhỏ rác để nhanh lên men hơn.
- Cho những loại rác chứa nhiều nước như vỏ hoa quả, các loại rau,…
- Dùng nước vo gạo đặc (để lắng rồi chắt nước trong, chỉ thu nước đặc) đổ vào thùng. Nước vo gạo chứa nhiều tinh bột, giúp quá trình lên men rác nhanh hơn và cũng tạo ra nước enzyme Bokashi tốt hơn.
Vòi lấy nước rác bị rò rỉ dù đã vặn chặt?
Trường hợp có thể xảy ra, tuy nhiên sẽ không thường xuyên và hoàn toàn xử lý được. Nguyên nhân cho việc rò rỉ này là do cấu tạo của van thu dịch: được đóng mở bằng cách ép chặt 2 miếng silicon vào nhau. Chính vì vậy, chỉ cần 1 vật thể nhỏ, cứng dính trong đó thì nước có thể bị rò ra ngoài.
Để tránh tình trạng này, mỗi khi thu rác chôn vào đất làm phân, chúng ta nên rửa sạch thùng, đặc biệt đổ nước vào xả ở van cho trôi hết các cặn.
Trong quá trình ủ rác xuất hiện mốc đen/trắng?
Mốc đen thể hiện rác ủ không thành công. Nguyên nhân là do rác đã chứa 1 lượng lớn nấm bên ngoài, nấm này vô tình lại phù hợp với môi trường nên sinh ra (tuy nhiên, trường hợp này rất hiếm, hầu như sẽ không gặp nếu ủ đúng hướng dẫn). Trong trường hợp này, việc nắp bị hở hoặc để thùng ở ngoài nắng, chỗ ánh sáng có cường độ mạnh khiến cho vi sinh lên men không phát triển đúng như kỳ vọng cũng là một trong những yếu tố quyết định.
Ngược lại, mốc trắng là biểu hiện rác đang lên men rất tốt, đây là nấm có lợi và vi sinh có lợi đang phát triển cực mạnh trong môi trường thùng ủ.
Trong cả 2 trường hợp, đặc biệt là trường hợp mốc đen, đều có thể xử lý dễ dàng: Chỉ cần đảo qua 1 chút, vùi phần có nấm xuống dưới, rắc thêm 1 ít men vi sinh lên, đậy kín nắp lại. Nếu rác đã mềm, chỉ cần vùi luôn vào đất, môi trường trong đó sẽ giúp chúng lấy lại cân bằng và phân hủy rác đúng chu trình.
Nhân cám theo hướng dẫn mà không thấy mùi chua?
Không giống ủ rác, nhân cám theo hướng dẫn sẽ có mùi thơm. Thậm chí sẽ còn có mốc trắng và hơi vón cục do độ ẩm của cám và nước chúng ta trộn vào. Sau này, cám cũng dần chuyển sang mùi hơi chua nếu chủng Lactic được đẩy lên cao. Nhìn chung là chúng ta thấy mùi thơm thơm hoặc lên mốc trắng là đã nhân đúng và có thể sử dụng được.
Xem chi tiết: Hướng dẫn nhân cám Bokashi
Không mua được cám gạo để trộn cám Bokashi thì có thể thay thế bằng gì?
Cám gạo, rỉ mật hoặc đường vàng … thực chất là môi trường dinh dưỡng cung cấp cho vi sinh ăn và tăng sinh, môi trường này được gọi là môi trường để nhân vi sinh.
Nếu không có cám gạo, chúng ta có thể dùng 1 chất dinh dưỡng nào đó như bã đậu phơi khô, mùn cưa, cám ngô,… để nhân. Tuy nhiên, cám gạo hay cám ngô có hàm lượng vi sinh cao nhất, dễ tăng sinh nhất. Nếu dùng các nguyên liệu kể trên để thay thế sẽ có phần kém hiệu quả hơn.
Mong là bài viết trên đã cung cấp được những thông tin hữu dụng về thùng ủ rác Eco Bokashi cũng như giái đáp được những thắc mắc mà bạn gặp phải!